Διαταράσσοντας το τσιμεντένιο κέλυφος της πόλης

Καθώς ολοένα και περισσότεροι άνθρπωποι συνειδητοποιούν τη σημασία της ποιότητας των τροφίμων που καταναλώνουν, η αστική γεωργία αναδύεται ως μία από τις πιο ελπιδοφόρες και ανερχόμενες γεωργικές τάσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Δεν παρέχει μόνο φρέσκα τρόφιμα σε χιλιάδες οικογένειες που καλλιεργούν οι ίδιες, αλλά συγχρόνως μειώνει και τα “διατροφικά μίλια”, δηλαδή την απόσταση που χρειάζεται η τροφή για να ταξιδέψει από τον τόπο της παραγωγής της, στο πιάτο τους. Σε ολόκληρο τον κόσμο, λοιπόν, κοινότητες αστικών καλλιεργητών οργανώνονται,  παράγοντας καθαρά, υγιεινά και φθηνά τρόφιμα. Συγχρόνως, πρασινίζουν τις γειτονιές τους, διασώζουν παραδοσιακές ποικιλίες και δημιουργούν μία από τις πιο αποδοτικές λύσεις για την κλιματική προσαρμογή των πόλεων. Και στη χώρα μας, τα παραδείγματα είναι πολλά. Αξίζει όμως να εστιάσουμε σε ένα από τα πρώτα και πιο επιτυχημένα εγχειρήματα αστικής γεωργιάς στην Ελλάδα.

Πεντέμισι μόλις χιλιόμετρα από την Πλατεία Ομόνοιας, στο Ίλιον, βρίσκεται το… Κέντρο της Γης. Πρόκειται για ένα αστικό πάρκο 25 στρεμμάτων, το οποίο πρωτοπορεί στον τομέα των αστικών καλλιεργειών. Το πάρκο λειτουργεί ως κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και αποτελεί σημείο συνάντησης για ανθρώπους όλων των ηλικιών που επιθυμούν να επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους με το αστικό περιβάλλον.

Κεντρικό σημείο αναφοράς του Κέντρου της Γης αποτελεί ο βιολογικός λαχανόκηπος με τα εποχιακά φυτά και τις τοπικές παραδοσιακές ποικιλίες, αλλά και ο Κήπος της Βιοποικιλότητας, μια περιοχή για την τοπική χλωρίδα και πανίδα, που απεικονίζει πόσο ισχυρή μπορεί να είναι η παρουσία της φύσης ακόμη και μέσα σε μια πυκνοδομημένη αστική περιοχή. Ο λαχανόκηπος λειτουργεί ως πεδίο δράσης για πληθώρα εκπαιδευτικών προγραμμάτων, τα οποία παρακολουθούν μαθητές και επισκέπτες που ενημερώνονται και ευαισθητοποιούνται για τη σημασία του υγιούς εδάφους, τη βιοποικιλότητα, το διατροφικό σύστημα, τις λειτουργίες της φύσης και τη σχέση του ανθρώπου με αυτή.

Ο λαχανόκηπος του Κέντρου της Γης είναι ένα παράδειγμα από τους χιλιάδες αστικούς λαχανόκηπους που ξεφυτρώνουν σε ολόκληρο τον κόσμο, οι οποίοι παρέχουν σε εκατομμύρια πολίτες αστικών κέντρων πρόσβαση σε υγιεινά και φθηνά τρόφιμα. Ως εκ τούτου, οι αστικοί κήποι συμβάλλουν στη διατροφική διασφάλιση των πόλεων, αποτελώντας συγχρόνως μικρές οάσεις πρασίνου και ηρεμίας, ως αντίδοτο στους φρενήρεις ρυθμούς των πόλεων. Κατά συνέπεια, διατηρούν και αυξάνουν τον χώρο που διατίθεται σε γόνιμο έδαφος εντός των πόλεων, προστατεύοντάς το από την επέλαση του τσιμέντου. Με αυτό τον τρόπο, οι κήποι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της προσαρμογής και της άμβλυνσης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, η οποία αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις για τα αστικά κέντρα.

Ψυχή του λαχανόκηπου είναι ο αστικός βιοκαλλιεργητής, Γιώργος Ξεπαπαδάκος, ο οποίος καλλιεργεί δεκάδες διαφορετικά είδη και ποικιλίες λαχανικών σε ένα χώρο που κανείς δεν θα φανταζόταν ότι μπορεί να παραχθούν τρόφιμα, μόλις πριν από λίγα χρόνια. Συναντήσαμε τον Γιώργο μέσα στον κήπο του, όπου μας μίλησε για τη σχέση που έχει ο ίδιος με το ζωντανό έδαφος, καθώς και τη σημασία που αυτό έχει για την παραγωγή καλής, καθαρής και υγιεινής τροφής.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα εκπαιδευτικά προγράμματα της Οργάνωσης Γη, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα, καθώς και τη σελίδα της οργάνωσης στο Facebook.

Συνέντευξη/Επιμέλεια Κειμένου: Παύλος Γεωργιάδης
Βίντεο: Θεόφιλος Γεροντόπουλος